فیزیوتراپی تنفسی در بیماران کرونایی برای کمک به تخفیف و بهبود عوارض تنفسی ایجاد شده در این بیماران از اهمیت زیادی برخوردار است.
با توجه به شیوع بیماری کرونا نقش فیزیوتراپی تنفسی بیش از قبل در نظام سلامت جامعه مورد توجه قرار گرفته است.
بیماری کرونا شرایط تنفسی و ریه بیمار را تحت تأثیر قرار میدهد و علاوه بر اینکه تیم پزشکی و دارودرمانی به بالابردن میزان اشباع اکسیژن خون بیمار کمک میکند، فیزیوتراپی نیز میتواند در بخشهای ایزوله و ICU کرونا به بهبود حال بیماران مبتلا به کرونا کمک شایانی کند.
کووید 19 نوعی بیماری ویروسی است که با ویروس جدید کرونا ایجاد شده و با تاثیر بر سیستم تنفسی و درگیر کردن آن سبب بروز علائمی همچون سرفه شدید و مزمن و تنگی نفس می شود.
سیستم تنفسی و ریه یکی از اندام هایی است که در اثر بیماری کووید ۱۹ درگیر میشود.
عفونت ریه یکی از مهمترین علائم ابتلا به بیماری کرونا محسوب میشود که در چهار شدت رخ می دهد ، نوع خفیف که علائم قابل توجهی از آن در رادیوگرافی ریه دیده نمیشود، نوع متوسط که بیمار طی آن دچار تب و علائم تنفسی شده و عفونت ریه در عکس قابل مشاهده است، نوع شدید که بیمار به سختی نفس میکشد و نوع شدید بحرانی که بیمار قادر به نفس کشیدن نیست و به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارد؛ در موارد شدید و بحرانی، عملکرد سایر اندامهای بدن نیز با مشکل رو به رو میشود.
توانبخشی و فیزیوتراپی تنفسی برای کمک به بهبود عملکرد تنفسی این بیماران و پاکسازی راه های هوایی از ترشحات ریه امری ضروری و بسیار مفید است.
توانبخشی ریوی شامل فیزیوتراپی قفسه سینه و ورزش های تنفسی می شود که فیزیوتراپیست در این زمینه برای بیمار در نظر می گیرد.
در شرایط عادی نیز برای هر بیماری که به هر دلیلی دچار شرایط حاد تنفسی شود و یا ریههای ضعیفی داشته باشد، یکی از ارکان درمان برای این بیمار، فیزیوتراپی تنفسی خواهد بود اما نقش فیزیوتراپی تنفسی در بیماری کرونا پررنگتر به نظر میرسد
بر اساس نتایجی که طی چند ماه گذشته و پس از انتشار گسترده ویروس کرونا بدست آمده فیزیوتراپی نقش موثری در بهبود وضعیت تنفسی و جسمانی مبتلایان به کرونا دارد.
فیزیوتراپی میتواند نقش مؤثری در درمان تنفسی و توانبخشی جسمانی بیماران مبتلا به COVID-19 داشته باشد
فیزیوتراپیست ها به عنوان بخش مهمی از تیم درمانی در بخش مراقبت های ویژه کمک زیادی به کاهش مشکلات و عوارض تنفسی ایجاد شده برای بیماران کرونایی می کنند.
فیزیوتراپی تنفسی شامل اصلاح الگوی تنفسی، تقویت عضلات سیستم تنفسی، تخلیه ترشحات داخل ریه و مجاری تنفسی، تحریک رفلکس سرفه و آموزش روشهای تنفسی و تمرینات تنفسی است.
فیزیوتراپی قفسه سینه نیز به پاکسازی ترشحات راههای تنفسی از جمله مخاط کمک میکند و به همین جهت به بهبود جرایان هوا در شش ها کمک می کند.
فیزیوتراپی ریوی به خصوص در شرایط پایدار برای پاکسازی ریه و بهبود عملکرد تنفسی بیمار یک مداخله ایمن و موثر است.
فواید فیزیوتراپی تنفسی
- پاکسازی راههای هوایی
- ایجاد الگوی تنفسی عمیق
- افزایش اکسیژن اشباع خون
- بهبود حجم های ریوی
توانبخشی ریوی و تنفسی در بیماران کرونایی
فیزیوتراپی در بیماری کووید ۱۹ و در تمام مراحل بیماری اعم از درگیری های خفیف تا رسیدن بیمار به بخشهای مراقبت ویژه از اهمیت زیادی برخوردار است و حتی برای پیشگیری از بروز مشکلات ریوی و کاهش اثر علائم ریوی و مشکلات بیماران موثر است.
مجموعهای از تکنیکهای تنفسی و تمرینات تخصصی فیزیوتراپی میتوانند به تقویت سیستم قلبی، عروقی و ریوی بیماران کمک زیادی کنند.
فیزیوتراپی تنفسی میتواند تا پیش از بروز مرحله حاد تنفسی، به بهبود عملکرد ریهها و کاهش علائم بیماری کمک کند.
فیزیوتراپی شامل تمرینات بدنی، تمرینات عضلات تنفسی، تمریناتی برای پاکسازی ریه، تمرینات انگیزشی، تنفس عمیق و آرام و تنفس دیافراگمی میشود.
علاوه بر تمرینات تنفسی، ورزشهای کل بدن مانند حرکت مچ دست و پا، بالا آوردن اندامهای تحتانی، انقباض عضلات باسن، شکم و ران میتواند در بهبود سلامت بیماران مبتلا به کرونا کمک کند.
بیماران بستری شده، روزانه به دو جلسه فیزیوتراپی تنفسی نیاز دارند و مدت زمان هر جلسه نیز به توان جسمی هر بیمار بستگی دارد.
توانبخشی تنفسی عضلاتی را که در تنفس نقش دارند، تقویت کرده و با تخلیه ترشحات ریوی به تسهیل تنفس بیمار کمک میکند.
فیزیوتراپی ظرفیت اکسیژن ریهها را افزایش داده و به تسریع فرایند بهبودی کمک زیادی می کند.
فیزیوتراپی تنفسی عضلات تنفسی را تقویت کرده و با تخلیه ترشحات ریوی باعث تسهیل در تنفس بیمار شود، این روش توانبخشی، کمک میکند که ظرفیت اکسیژن ریهها افزایش یابد و بیمار نیاز کمتری به ونتیلاتور پیدا کند و فرد سریع تر به شرایط بهبودی برسد.
به گفته متخصصان تمرینات تنفسی حتی قبل از ابتلا به کرونا سبب تقویت سیستم تنفسی شده و در صورت ابتلا به کرونا عوارض تنفسی ایجاد شده را به حداقل می رساند.
نکته مهمی که بعد از ابتلا به کرونا باید به آن توجه شود، عوارضی است که پس از بیماری رخ می دهد.
ضعف جسمانی سبب می شود فعالیت های روزمره افراد دچار اختلال شود و این افراد می توانند با تمرین درمانی در منزل، به شرایط عادی بازگردند.
بیماران مبتلا به کووید ۱۹ که در بیمارستان بستری میشوند دچار عوارض متعدد حرکتی و عضلانی اسکلتی ناشی از بی تحرکی و بیماری میگردند که فیزیوتراپی و تمرین درمانی برای کاهش این عوارض و جلوگیری از عوارض ناشی از کاهش تحرک نیز بسار مفید و ضروری است.
پوسچر صحیح بیمار در تخت و انجام تمرینات بر روی تخت و خارج از تخت نیز از مواردی هستند که باید دقت زیادی به آن ها شود.
از آن جایی که بسیاری از افراد بدلیل شیوع بالای کرونا از مراجعه به مراکز درمانی و کلینیک های فیزیوتراپی اجتناب می کنند می توانند از خدمات فیزیوتراپی در منزل متخصصان ما در کلینیک فیزیوتراپی آرتان بهره مند شوند.
تمرینات ورزشی
در وضعیت نشسته
بر روی صندلی بنشینید و یک چوب را با دو دست گرفته و بالای سر خود ببرید. در حین کشیدن نفس عمیق از بینی به سمت راست بچرخید. سپس بازدم خود را به آرامی از دهان خارج کنید.
مجدداً به حال اول برگردید و این تمرین را به سمت چپ انجام دهید.
این تمرین را به مدت 2 دقیقه در نوبت های صبح، ظهر، عصر وشب انجام دهید.
تنفس عمیق
به پشت بخوابید، دو زانوی خود را خم و کف پاها را بر روی زمین قرار دهید. دست های خود را پشت گردن قلاب کنید و در حالی که دو آرنج خود را به تشک نزدیک می کنید نفس عمیقی از بینی بکشید. سپس در حالی که دو آرنج را به هم نزدیک می کنید، به آرامی از دهان بازدم انجام دهید.این تمرین را به مدت 2 دقیقه و 3 تا 4 بار در روز انجام دهید.
بر روی صندلی بنشینید. دست ها را پشت گردن قرار دهید و دو آرنج را در جلوی بدن به هم نزدیک کنید و به جلو خم شوید.در حالی که آرنج هایتان را از هم دور می کنید و تنه ی خود را صاف می کنید از بینی خود نفس بکشید. در حالی که به وضعیت اولیه برمی گردید به آرامی از دهان بازدم انجام دهید.
این تمرین را به مدت 2 دقیقه و 3 تا 4 بار در روز انجام دهید.
بر روی صندلی بنشینید و در حالی که دست ها را به بالای سر می برید نفس عمیقی از بینی بکشید.
سپس در حالی که به سمت جلو خم می شوید و دست ها را به صورت ضربدری به مچ پا می رسانید به آرامی از دهان بازدم انجام دهید.این تمرین را به مدت 2 دقیقه و 3 تا 4 بار در روز انجام دهید.
یکی از مهم ترین علایم مبتلایان به ویروس کرونا، سرفه های خشک، تنگی نفس و تب است. پس از بهبودی، عملکرد و ظرفیت ریوی حدود 20 تا 30 درصد کاهش می یابد. با فیزیوتراپی تنفسی می توان مانع از پیشرفت عوارض ناشی از بیماری کرونا شد. هدف از ارائه این راهنما، کمک به برگشت هرچه سریع تر بهبود یافتگان به زندگی عادی است.
تمرینات تکمیلی فیزیوتراپی برای افزایش ظرفیت ریه ها
تمرینات باز کردن قسمت های مختلف قفسه
قسمت فوقانی قفسه سینه
بر روی سطح صافی دراز بکشید یا بر روی صندلی در حالی که پاها روی زمین قرار دارند، بنشینید. دستان خود را روی قسمت فوقانی قفسه سینه قرار دهید.
با دستانتان یک فشار سریع به سمت پائین و داخل اعمال کنید. در همین زمان نفس عمیقی از بینی کشیده و سعی کنید حین دم، قسمت فوقانی قفسه سینه تان را در زیر دست های خود بار کنید سپس به آرامی بازدم را انجام دهید.این تمرین را به مدت 2 دقیقه در نوبت های صبح، ظهر، عصر و شب انجام دهید.
قسمت میانی قفسه سینه
بر روی سطح صافی دراز بکشید و یا بر روی صندلی در حالی که پاها روی زمین قرار دارند بنشینید.
دستان خود را روی قسمت میانی قفسه سینه قرار دهید. با دستانتان یک فشار سریع به سمت پائین و داخل اعمال کنید. در همین زمان تنفس عمیقی از بینی کشیده و سعی کنید حین دم قسمت میانی قفسه سینه تان را در زیر دست های خود باز کنید، سپس به آرامی بازدم انجام دهید.
این تمرین را به مدت 2 دقیقه در نوبت های صبح، ظهر، عصر و شب انجام دهید.
قسمت خارجی و تحتانی قفسه سینه
بر روی سطح صاف دراز بکشید و یا بر روی صندلی در حالیکه پاها روی زمین قرار دارند، بنشینید. دستان خود را روی قسمت خارجی قفسه سینه و دنده¬های پائینی قرار دهید. با دستانتان یک فشار سریع به سمت پائین و داخل اعمال کنید. در همین زمان نفس عمیقی از بینی کشیده و سعی کنید حین دم، قسمت خارجی و تحتانی قفسه سینه تان را در زیر دست های خود باز کنید. سپس به آرامی بازدم را انجام دهید.
این تمرین را به مدت 2 دقیقه در نوبت های صبح، ظهر ، عصر و شب انجام دهید.
تمرینات تنفسی با کمک چوب
در وضعیت خوابیده
بر روی سطح صاف به پشت بخوابید و زانوها را خم کنید.
چوبی را با دو دست بگیرید و در حالی که آن را با آرنج صاف به بالای سر می برید از راه بینی نفس بکشید.
سپس در حالی که چوب را به سمت پائین می آورید لب های خود را جمع کرده و به آرامی هوا را از دهان خارج کنید.
این تمرین را به مدت 2 دقیقه در نوبت های صبح، ظهر، عصر و شب انجام دهید.
این تمرین را می توانید بدون چوب نیز انجام دهید.
کلینیک فیزیوتراپی آرتان
آدرس : تهران – ونک – خیابان ملاصدرا – بین خیابان شیراز و شیخ بهایی – ساختمان پزشکان ملاصدرا – پلاک 109 واحد 504 طبقه پنجم
تلفن : 88052701-021
تلقن همراه : 09124945139