کشیدگی عضلات همسترینگ در پشت ران. علائم و نحوه درمان

کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات همسترینگ در فعالیت های شدید بدنی و ورزشی ایجاد میشود. این کشیدگی معمولا همراه با درد شدیدی در عضلات پشت ران است.

آناتومی

عضلات همسترینگ Hamstring muscles شامل سه عضله هستند که در پشت ران قرار دارند. این سه عضله عبارتند از :

این سه عضله در بالا به پایین ترین قسمت لگن خاصره که به آن توبروزیته ایسکیوم Ischial tuberosity میگویند متصل شده و در پایین در زیر مفصل زانو به بالا و داخل استخوان تیبیا یا درشت نی میچسبد.

چون این سه عضله نزدیک به هم قرار گرفته و تقریبا کار یکسانی انجام میدهند به مجموعه آنها یک نام یعنی عضلات همسترینگ یا پنچه غازی هم میگویند.

عضلات همسترینگ چگونه آسیب میبینند

آسیب عضلات همسترینگ معمولا بدنبال کشیده شدن شدید عضله ایجاد میشود. این کشیده شدن میتواند موجب پارگی های خفیف میکروسکوپی در فیبرهای عضله شده و یا ممکن است موجب پارگی ناقص عضله و یا حتی پارگی کامل عضله شود.

این پارگی ها چه کوچک و چه بزرگ و کامل، معمولا در قسمت عضلانی عضله و یا قسمتی که فیبرهای عضلانی به فیبرهای تاندونی متصل میشوند ایجاد میشود.

کشیدگی یا استرین Strain عضله همسترینگ مانند کشیدگی دیگر عضلات موقعی اتفاق میفتد که در همان حال که عضله منقبض است تحت کشش قرار گیرد.

اگر این کشش بیش از حد تحمل عضله باشد موجب پاره شدن فیبرهای عضلانی آن شده و کشیدگی یا رگ به رگ شدن عضله ایجاد میشود.

عوامل مساعد کننده کشیدگی عضله همسترینگ

چند عامل مهم وجود دارند که احتمال بروز آسیب در عضله همسترینگ بصورت کشیدگی آنرا بیشتر میکنند. این عوامل عبارتند از

در نوجوانان رشد طولی عضلات نسبت یه رشد طولی استخوان ها با کمی تاخیر صورت میگیرد.

این اتفاق در ران هم ایجاد میشود و موجب میگردد عضلات ران نسبت به استخوان ران کمی کوتاهتر بوده و در نتیجه تحت کشش قرار داشته باشند. این کشش احتمال آسیب کششی عضله را در این گروه سنی بیشتر میکند.

کشیدگی عضلات همسترینگ در پشت ران چه علائمی داشته و چگونه درمان میشود

مهمترین علامت کشیدگی عضلات همسترینگ احساس درد در عضله است. ممکن است شروع این درد بصورت ناگهانی و در حین ورزش باشد.

در این موارد عضله چند ساعت بعد از آسیب ورم کرده و ممکن است پوست روی آن دچار خونریزی و کبودی شود. در کشیدگی عضلات همسترینگ بیمار احساس میکند قدرت این عضلات کاهش یافته است.

تشخیص این بیماری به توسط پزشک و با توجه به گفته های بیمار و معاینه وی صورت میپذیرد. ممکن است ام آر آی به تشخیص این بیماری کمک کند.

درمان کشیدگی عضلات همسترینگ

بلافاصله بعد از آسیب دیدن ران و کشیدگی در عضله باید اقدامان زیر انجام شوند

این کار از مهمترین مراحل درمان بیمار است. بعد از گذشت چند هفته و وقتی توانایی کششی و انعطاف عضله خوب شد بیمار باید نرمش های تقویتی عضلات همسترینگ را انجام دهد.

با افزایش قابلیت انعطاف و افزایش قدرت عضله درد بیمار زودتر خوب شده و احتمال بروز این عارضه در آینده کم میشود.

در صورتی که آسیب کششی عضلات همسترینگ بسیار شدید بوده و بصورت پارگی کامل آن باشد ممکن است نیاز به عمل جراحی وجود داشته باشد.

این پارگی ها معمولا در محل اتصال تاندون عضله به توبروزیته ایسکیوم لگن است. عمل جراحی بصورت برگرداندن دوسر عضلات یا تاندون ها یا تاندون به استخوان و سپس ترمیم آن است.

تاثیر فیزیوتراپی در درمان آسیب های همسترینگ

فیزیوتراپی و توانبخشی از روش های درمانی موثر، ایمن و کاربردی بوده که می تواند به بهبود انواع عوارض ایجاد شده در بدن بخصوص عوارض اسکلتی و عضلانی کمک کند. این روش درمانی توسط فیزیوتراپیست و با توجه به وضعیت بیمار، طبق برنامه درمانی جامعی که توسط فیزیوتراپیست تنظیم و تجویز شده، انجام می گیرد. فیزیوتراپی شامل تکنیک های مختلف دستی، غیر دستی و همچنین ورزشی می شود که این تکنیک به کمک فیزیوتراپیست و یا دستگاه های نوین و پیشرفته در کلینیک فیزیوتراپی انجام گرفته و به افزایش گردش خون در بافت های آسیب دیده عضلات، کاهش تورم و التهاب ایجاد شده در عضلات و مفاصل نواحی مختلف بدن، کاهش و تسکین درد، انعطاف پذیری بهتر عضله و مفصل، کاهش خشکی و گرفتگی و اسپاسم عضلانی ، افزایش دامنه حرکتی و همچنین کاهش ضعف عضلانی کمک می کند. همچنین این روش بعد از جراحی نیز موجب افزایش و عملکرد سرعت بازگشت دامنه حرکتی و ناحیه آسیب دیده (عضله همسترینگ پا) شده و به بهبود وضعیت بیمار کمک می کند.

در ادامه به بررسی تکنیک های فیزیوتراپی در خصوص بهبود کشیدگی و پارگی عضله همسترینگ ران پا می پردازیم:

1. تمرین درمانی و حرکات ورزشی : تمرین درمانی از بخش های مهم و موثر فیزیوتراپی بوده و می تواند به کمک مراقب و یا توسط بیمار و خود فیزیوتراپیست انجام بگیرد. این بخش از تکنیک های فیزیوتراپی و توانبخشی شامل تکنیک های مختلف ورزشی از جمله تکنیک های استقامتی، عملکردی، تعادلی، تقویتی و کششی شده و بهبود وضعیت پا و ران پا کمک می کند. در این بخش به معرفی چند نمونه از تکنیک های تمرین درمانی در خصوص درمان آسیب های کشیدگی و پارگی عضله همسترینگ می پردازیم

1. صاف کردن پا رو به بالا: برای انجام این تمرین ابتدا به پشت دراز کشیده و یکی از پاهایتان را خم کنید. در همین وضعیت پای دیگر را صاف کنید و در حالی که عضلات ران را سفت و منقبض کرده اید، پا را بالا ببرید. سپس پای خود را حدود ۳۰ سانتی متر از زمین فاصله دهید و ۳ تا ۵ ثانیه در این وضعیت بمانید. خیلی آرام پای خود را پایین آورده و مجددا این حرکت را با پای دیگر نیز انجام دهید.
2. کشش عضله همسترینگ : برای انجام این تمرین ابتدا جهت برقراری و حفظ تعادل خود از دیوار، میز و یا پشت صندلی کمک گرفته و یکی از پاهای خود را طوری که پاشنه پابه باسن نزدیک شود، بالا بیاورید. وزن بدن را روی یکی از پاها بیاندازید و ۳ الی ۵ ثانیه در این حالت بمانید. سپس خیلی آرام پای دیگر را پایین آورده و مجددا این تمرین را با پای دیگر نیز انجام دهید.
3. کشش همسترینگ: با صندلی برای انجام این تمرین ابتدا بایستید و پای آسیب دیده خود را روی یک صندلی و یا میزی به ارتفاع ۴۰ سانتی متر قرار دهید. زانوها را صاف نگه داشته و رو به جلو خم شوید. کمی کشش در پشت ران حس خواهید کرد. چند ثانیه در این وضعیت بمانید و پای خود را به آرامی روی زمین قرار دهید. سپس جای پاها را عوض کرده و مجددا این تمرین را انجام دهید.
4. کشش همسترینگ با صندلی: برای انجام این تمرین ابتدا بایستید و پای آسیب دیده خود را روی یک صندلی و یا میزی به ارتفاع ۴۰ سانتی متر قرار دهید. زانوها را صاف نگه داشته و رو به جلو خم شوید. کمی کشش در پشت ران حس خواهید کرد. چند ثانیه در این وضعیت بمانید و پای خود را به آرامی روی زمین قرار دهید. سپس جای پاها را عوض کرده و مجددا این تمرین را انجام دهید.
5. بلند کردن پاشنه : برای انجام این تمرین از یک صندلی و یا میز کمک گرفته تا تعادلتان برقرار شود. سپس پاهای خود را به عرض شانه باز کرده و پنجه پاها را رو به جلو قرار دهید. به آرامی پاشنه پاها را از روی زمین بلند کنید و در حالی که روی پنجه ها قرار گرفته اید، چندین ثانیه در این حالت بمانید و سپس خیلی آرام پاشنه پا را روی زمین قرار دهید و به حالت عادی برگردید
6. یک پا جلو-یک پا عقب :  ابتدا بایستید و پاها را کنار هم قرار داده و هر دو دست خود را روی ران هایتان بگذارید. پای سمت راستتان را به سمت عقب برده و به اندازه ای حرکت دهید که با خم شدن پای چپ قوزک پا و زانو در یک خط قرار بگیرند. سپس پای خود را صاف کرده و زانوی پای چپ خود را خیلی آرام و با احتیاط خم کنید. این حرکت را حدود ده مرتبه با تعویض و جابه جایی پاها انجام دهید
7. انقباض عضلات چهار سر ران در حالت نشسته : برای انجام این حرکت ورزشی باید پارچه یا حوله کوچکی را را زیر زانوی پای آسیب دیده خود قرار دهید. سپس با سفت کردن و منقبض کردن عضلات چهار سر ران، زانو را رو به زمین فشار دهید. در حین این انقباض می توانید، انگشتان دست را روی ران پا قرار دهید. چندین ثانیه در این وضعیت بمانید و مجددا عضلات ران خود (همسترینگ) را شل کرده و به حالت طبیعی و اولیه خود برگردید.
8. خم کردن زانو در حالت دمر: برای انجام این تمرین ابتدا روی زمین و به روی شکم بخوابید و پاها را صاف کنید. سپس پای آسیب دیده خود را از زانو خم کرده و رو به بالا بیاورید. پای دیگر را صاف نگه داشته و در همان حالت، پای آسیب دیده را تا جای ممکن به باسن نزدیک کنید. چندین مرتبه این حرکت را انجام دهید و سپس به حالت عادی برگردید.
   

   2 – کایروپراکتیک و ماساژ درمانی

   کایروپراکتیک از تکنیک های دستی و کاربردی یا منوال تراپی بوده که توسط دست فیزیوتراپیست و با اعمال ماساژ دایره ای شکل بر روی ناحیه آسیب دیده پا (عضله همسترینگ ران) انجام می گیرد. این روش درمانی می تواند به افزایش گردش خون، کاهش درد و تورم ران پا و همچنین بازگشت سریع عملکرد پا و کارایی آن بعد از آسیب و یا جراحی کمک کند

   3 – لیزرتراپی

   این روش درمانی به دو صورت لیزر پرتوان و کم توان و با توجه به میزان آسیب دیدگی عضله همسترینگ انجام می شود. در این روش درمانی فیزیوتراپیست با اعمال و انتقال اشعه و نور لیزر به بخش آسیب دیده پا (عضله همسترینگ) موجب بهبود آسیب های وارد شده به بافت های این عضله شده و به بهبود و کاهش درد، تورم و اسپاسم عضلانی پرداخته و از بروز آسیب های شدیدتر و جدی تر نیز جلوگیری می کند.

   4 – اولتراسوند تراپی

   در این روش درمانی فیزیوتراپیست از دستگاه اولتراسوند استفاده کرده و با اعمال و انتقال امواج فراصوت، به تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده عضله همسترینگ می پردازد و به بهبود وضعیت پا و عضله همسترینگ آسیب دیده کمک می کند. این روش بعد از جراحی نیز مفید بوده و به بازگشت سریع تر عملکرد پا نیز کمک می کند.-

   5 – تحریکات الکتریکی

   در این روش که در بخش الکتروتراپی قرار می گیرد، فیزیوتراپیست از دستگاه انتقال دهنده جریان الکتریکی استفاده کرده و توسط آن، جریان الکتریکی را با ولتاژ کنترل شده ای و به کمک الکترودها به ناحیه عضله همسترینگ ران پا اعمال می کند. در نهایت موجب تحریک، ترمیم و بهبود بافت های آسیب و عضله کشیده شده و یا پاره شده همسترینگ می گردد. البته بعد از جراحی همسترینگ نیز این روش به بازگشت سریع تر عملکرد پا کمک خواهد کرد.

   6 – مگنت تراپی

   این روش نیز از تکنیک های نوین و خاص فیزیوتراپی بوده که می تواند به درمان بسیاری از عوارض اسکلتی و عضلانی بدن کمک کند.در این روش درمانی، فیزیوتراپیست با اعمال و انتقال نیروی مغناطیسی را به بدن و ناحیه آسیب دیده (عضله همسترینگ) اعمال کرده و یک میدان مغناطیسی در بدن ایجاد می کند. به دنبال این اتفاق، گردش خون در بافت های آسیب دیده افزایش یافته و موجب تحریک و ترمیم بافت های کشیده شده و پاره شده می شوند. تحریک عمیق بافت ها و عضلات در نهایت موجب بهبود سریع تر وضعیت پا و ناراحتی های فرد خواهد شد.

   7 – طب سوزنی

   یکی از روش درمانی سنتی و کاربردی که همواره به بهبود وضعیت سلامت بدن بیماران کمک می کند، طب سوزنی می باشد. امروزه این طب به شکل پیشرفته و نوین در طب فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد که به آن درای نیدلینگ می گویند. در این روش سنتی (طب سوزنی)، فیزیوتراپیست با وارد کردن سوزن هایی در سایزهای متفاوت در نقاط ماشه ای و حساس و همچنین نواحی عضله همسترینگ به کاهش درد ران و بهبود وضعیت عضله همسترینگ کمک کرده و باعث تولید و آزادسازی اندروفین یا همان هورمون ضد درد می شود و موجب تسکین درد بیمار می شود.

   8 – شاگ ویوتراپی

   این روش درمانی موجب ورود شوک به بافت های آسیب دیده شده و به تحریک و ترمیم آن ها می پردازد. در این روش درمانی فیزیوتراپیست با اعمال جریان الکتریکی کنترل شده به ناحیه آسیب دیده ران و عضله همسترینگ پا، شوکی به بافت های کشیده شده و آسیب دیده وارد کرده و موجب کاهش درد و التهابات، اسپاسم و در نهایت بهبودی عضله همسترینگ شده و از بروز آسیب های جدی تر و پیشروی عارضه نیز جلوگیری می کند. این درمان بعد از جراحی همسترینگ نیز مفید بوده و به بازگشت عملکرد حرکتی و حسی مفصل ران کمک می کند.

   9 – آب درمانی

   آب یکی از عناصر تسکین دهنده و آرامش بخش بوده که می تواند تاثیر خوبی بر روی نرم کردن عضلات، تسکین درد، اسپاسم های عضلانی و….بگذارد. آب درمانی نیز همراه با حرکات ورزشی، ماساژهای مختلف، یوگا و ایروبیک بسیار موثر بوده و به بهبود وضعیت عضله همسترینگ و دیگر نواحی پا و بدن کمک می کند و شدت تنش و فشار را نیز کاهش می دهد

   10 – استفاده از بریس های مخصوص

   گاهی ممکن است فیزیوتراپیست به بیمار پیشنهاد دهد تا از بریس مخصوص پا و ران استفاده کند. بستن پا به کمک بریس های مخصوص به ثبات پا و ران کمک کرده و مانع تحرک بیش از حد پا می شود. در نتیجه علاوه بر اینکه عضله همسترینگ استراحت کرده و شدت درد و تورم ایجاد شده در پا نیز کاهش می یابد، از ران پا در مقابل آسیب ها و فشارهای دیگر محافظت می شود .